Archetyp – co to jest i dlaczego Twoja marka go potrzebuje?

07 maja 2025

Jeśli zastanawiasz się, jak wyróżnić swoją firmę i przyciągnąć odpowiednich klientów, być może warto przyjrzeć się temu, czym jest archetyp.
Brzmi tajemniczo? Spokojnie – za chwilę wszystko stanie się jasne.

Archetyp – co to znaczy?

Archetyp to inaczej wzorzec osobowości. Coś w rodzaju charakteru, który nadamy marce. To nie jest wymysł marketingowców – ten pomysł pochodzi od Carla Gustava Junga, psychologa, który zauważył, że ludzie na całym świecie rozpoznają pewne powtarzalne „typy” postaci. Na przykład bohater, opiekun, buntownik – te role pojawiają się w bajkach, filmach i… markach.
Carla Gustava Jung wyodrębnił 12 archetypów: bohater, opiekun, twórca, buntownik, mędrzec, towarzysz, odkrywca, władca, błazen, czarodziej, niewinny, kochanek

Archetypy pomagają ludziom szybciej zrozumieć, z kim mają do czynienia. To trochę jak z nowym znajomym – gdy widzisz, jak się zachowuje, co mówi, jak się ubiera, łatwiej Ci go zapamiętać i zaufać mu. Podobnie działa to z firmą.

12 archetypów – czyli kto kim jest?

Każda marka ma swój charakter – sposób, w jaki mówi, działa i pokazuje się światu. Ten charakter można ująć w formie archetypu – czyli określonej roli, jaką marka odgrywa w relacji z klientem. Niektóre firmy przez lata trzymają się jednego archetypu, budując wokół niego całą strategię. Inne zmieniają go lub modyfikują – np. gdy chcą dotrzeć do nowej grupy odbiorców, wprowadzić nową usługę albo po prostu odświeżyć swój wizerunek.
Oto kilka przykładów:

Bohater – dąży do przekraczania granic i pokonywania trudności; przykłady: Nike, FedEx

Opiekun – troszczy się o innych i chce pomagać; przykłady: Dove, Pampers

Twórca – kocha tworzyć, ceni oryginalność i wyobraźnię; przykłady: Adobe, LEGO

Buntownik – łamie zasady i prowokuje zmiany; przykłady: Harley-Davidson, Diesel

Mędrzec – szuka prawdy, wiedzy i zrozumienia; przykłady: Google, BBC

Towarzysz – stawia na bliskość i bycie częścią grupy; przykłady: IKEA, Facebook

Odkrywca – poszukuje przygód i nowych doświadczeń; przykłady: The North Face, Jeep

Władca – lubi mieć kontrolę, dąży do porządku i prestiżu; przykłady: Mercedes-Benz, Rolex

Błazen – wnosi radość i zabawę, rozładowuje napięcia; przykłady: Skittles, Old Spice

Czarodziej – zmienia rzeczywistość i inspiruje do transformacji; przykłady: Disney, Apple

Niewinny – wierzy w dobro i prostotę, buduje zaufanie; przykłady: Coca-Cola, Innocent

Kochanek – kieruje się emocjami i pragnie bliskości; przykłady: Chanel, Magnum

Różnorodność archetypów - strategia marki

Archetyp marki – po co mi to?

Wyobraź sobie, że Twoja firma to osoba. Jak mówi? Jak wygląda? Czy jest ciepła i pomocna, czy raczej dynamiczna i odważna? Właśnie to określa archetyp marki.

Dzięki archetypowi:

łatwiej budujesz spójny wizerunek (kolory, język, styl komunikacji, identyfikacja wizualna),
przyciągasz klientów, którzy czują, że „to coś dla nich”,
podejmujesz szybsze decyzje (np. jaki styl pasuje do Twojej nowej strony czy reklamy),
tworzysz silniejszą więź z odbiorcą – bo ludzie przywiązują się do marek, które „czują”.

Archetypy w praktyce – przykład z życia

Załóżmy, że prowadzisz platformę z kursami online dla osób, które chcą się przebranżowić. Jeśli postawisz na archetyp Mędrca, Twoja komunikacja będzie oparta na wiedzy, zaufaniu i autorytecie. Twoja marka będzie przewodnikiem – spokojnym, uporządkowanym, pełnym wartościowych treści. Ale możesz też wybrać archetyp Towarzysza – wtedy Twoja marka stanie się bardziej wspierająca i bliska. W komunikacji pojawi się więcej empatii, zachęty, poczucia wspólnoty. Dzięki temu uczestnicy kursów poczują, że są częścią grupy, która je rozumie i motywuje. Oba podejścia są dobre – klucz to zdecydować, które ma dominować i lepiej oddaje to, jak naprawdę chcesz działać.

Archetyp, a strategia marki

Jeśli jesteś na etapie budowania marki, określenie archetypu to świetny punkt wyjścia. Pomaga uporządkować cały proces – od stylu wizualnego po komunikację marketingową. Działa jak kompas, który pokazuje, w którą stronę iść, by marka była spójna i zapadała w pamięć.

Jeśli prowadzisz firmę, ale masz poczucie, że coś w Twoim wizerunku nie współgra z tym, kim jesteś – warto sięgnąć głębiej i sprawdzić, jaka osobowość naprawdę stoi za Twoją marką. Być może archetyp pomoże Ci to jasno nazwać i poukładać całą komunikację.

Podsumowując: Dobrze dopasowany archetyp pomaga marce mówić jednym głosem – nie tylko wizualnie, ale też w komunikatach, decyzjach i sposobie działania. To narzędzie, które nadaje kierunek, ułatwia spójność i buduje zaufanie. Bez względu na to, czy zaczynasz od zera, czy porządkujesz to, co już masz – warto zadać sobie pytanie: jaka tak naprawdę jest moja firma? Archetyp pomoże znaleźć na nie konkretną, klarowną odpowiedź.

dzień dobry, cześć!

Jestem Monika - pomagam firmom budować spójny
i wyrazisty wizerunek
– taki, który naprawdę działa.

Na blogu znajdziesz praktyczne treści o identyfikacji wizualnej
i komunikacji marki.

Jeśli czujesz, że to właśnie tego szukasz – zapraszam do kontaktu!

Porozmawiajmy

BLOG

Silna marka nie powstaje przypadkiem – to efekt przemyślanych decyzji i spójnych działań.

Wiele wpisów na tym blogu to odpowiedź na realne potrzeby firm, które chcą skutecznie komunikować swoją wartość wizualnie.

Niezależnie, czy dopiero zaczynasz budować identyfikację, czy szukasz pomysłu na jej odświeżenie – znajdziesz tu praktyczne inspiracje i podejście oparte na strategii, a nie trendach.